Περπατώντας σε τούτους τους δρόμους της πόλης του Πειραιά σκέφτομαι, μετρώ. Μετρώ τις διαστάσεις του χώρου, τους ορθογωνικούς ογκους, τις προοπτικές, τα φουρούσια, τα κυμάτια, τους εξώστες, τις ζωγραφικές παραστάσεις, τους κίονες, τα τραβηχτά, τα αετώματα, τα τρίγλυφα,τους πήλινους ακροκεράμους που σμίγουν αισθητικά με τον αιθέρα ή με μορφές πλαστικές σε σύνθεση λυτρωτική.
Απλώνω την αίσθηση και τη σκέψη μου στα νεοκλασικά κτίρια. Προχωρώ στην πόλη του Πειραιά. Σκέφτομαι, ερευνώ. Στην πόλη που εγώ ερευνώ για να γνωρίσω τη μορφή της. Ερευνώ την περίοδο ανάπτυξης του Πειραιά από το 1880 έως το 1928.Τότε που έκτισαν την πόλη του Πειραιά με αδρές γραμμές, με λεύτερες γραμμές σε αρμονία με την εσωτερική ύπαρξη των κατοίκων και με τον πειραιώτικο χώρο.
Τα νεοκλασικά κτίρια μιλούν και σωπαίνουν. Μιλά και σωπαίνει η παρουσία τους. Μέσα από τις εργασίες τους, τα παιδιά της περιβαλλοντικής ομάδας του Λυκείου μας, παρουσιάζουν όψεις του αλλοτινού και του τωρινού Πειραιά.
Γνωρίζουμε το περιβάλλον με μέτρο τον εαυτό μας, αλλά και αντιστρόφως μέσω του περιβάλλοντος μετράμε την ύπαρξη μας.
Έτσι τα νεοκλασικά κτίρια που μας περιβάλλουν, συνυφασμένα με τον βίο των Πειραιωτών, δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ καθημερινότητας και πνευματικότητας, μετουσιώνονται σε βιωμένη γνώση στο συνειδητό τμήμα της ψυχής.
Οι Πειραιώτες λοιπόν διάλεξαν με διορατικότητα και γνώση τον συγκεκριμένο χώρο, για να εγκατασταθούν και να οργανώσουν τη ζωή τους.
Σκέφθηκαν, διάλεξαν, έκτισαν, μόχθησαν, ρίζωσαν και δημιούργησαν ιδιωτικές κατοικίες, σχολεία, γραφειακούς χώρους, έργα πάντα ωραία, πάντα αληθινά στην εσωτερική τους αναζήτηση με γνώμονα τη λογική και τη γνώση της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.
Η αλήθεια αυτή αναδεικνύεται πρωτίστως από την αγάπη που αναπτύσσουν οι Πειραιώτες προς τα ιστορικά αυτά κτίρια. Οι μορφές τους, οι αναλογίες τους, η κίνηση, οι ζωγραφικές παραστάσεις, η σύνθεση και το χρώμα τους, δημιουργούν ισορροπημένες δυνάμεις που μέσα από την εσωτερικότητα τους αντανακλούν το πνεύμα της εποχής. Δυνάμεις που παράλληλα διαμορφώνουν την αισθητική.
Στο πλαίσιο των αντιλήψεων αυτής της εποχής, οι Πειραιώτες προσπαθούν να συλλάβουν το μεγάλο θέμα της αναγέννησης του Πειραιά το οποίο επηρεάζει τα σχέδια του Τσίλερ, του Λαζαρίμου, του Ζίζιλα και άλλων αρχιτεκτόνων, με στόχο τη δημιουργία μιας πόλης λιτής, σε αρμονία με το τοπίο. Μιας πόλης λειτουργικής για τους πολίτες της και πηγή έμπνευσης γι' αυτούς.
Ιωάννα Τσεβά
Μαθητές που συμμετείχαν στη μελέτη:
Αθανασάκος Γιώργος, Αντωνίου Χρήστος, Αρβανίτης Θράσος, Βατίστα Κρυσταλλία, Γεωργακοπούλου Βασιλική, Δερτούζου Σοφία, Δημάκη Έλλη, Δημακοπούλου Γεωργία, Δαμασκόπουλος Γιώργος, Καβαλιεράτου Ελένη, Κουμούτση Τατιάνα, Λειβαδιώτη Σταματίνα, Μεϊμέτη Κατερίνα, Μελαγράκη Γεωργία, Μελίδη Δανάη, Μήτσου Κέλλυ, Μουρκάκου Μάγδα, Μπράτσου Μαρία--Λουκία, Μπρέσκας Αντώνης, Σταματάκης Γιώργος, Τεμπονέρας Διονύσης, Τζάνου Βασιλική, Τζερεφός Σπύρος, Τρέζου Νικολέττα, Τριανταφυλλοπούλου Γεωργία, Τσόκου Νεκταρία, Φουστέρης Αντώνης, Φωστίνης Γιώργος, Χατζάκη Ευανθία, Χατζηαποστόλου Δημήτρης, Χριστοδούλου Ιωάννης, Χειμώνα Χριστίνα, Ψαλλιδάκου Μαντώ.
Τα νεοκλασικά κτίρια και ο λειτουργικός τους ρόλος
Η σημασία του χρώματος στα νεοκλασικά κτίρια
Διακοσμητικές και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες των νεοκλασικών κτιρίων του Πειραιά
Παραστάσεις στα κιγκλιδώματα των μπαλκονιών
Λεξιλόγιο όρων της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής
